Hayal gücü, beynin insana sunduğu büyülü bir özelliktir. Peki, hayal gücümüzün hafızamızla bir ilgisi olduğunu biliyor muydunuz? Henry Molaison’u hiç duydunuz mu? Ödüller için içeriğimize gelin?
Kaynak:https://www.scientificamerican.com/ar…
Henry Molaison, hipokampusu epilepsi tedavisi sonucu hasar gördüğü için yeni anılar oluşturamıyor ve gelecekteki olasılıkları tahmin edemiyordu.
Bu, hipokampüsün hafıza ve hayal gücünün merkezi olduğunu kanıtlıyor. Araştırmalar, hipokampusu hasar görmüş kişilerin hayali sahneleri tam olarak hayal edemediğini, sağlıklı insanların hipokampusunun ise geleceği hayal etmede daha aktif olduğunu göstermiştir.
Bu bulgular Howard Hughes Tıp Enstitüsü ve California Üniversitesi’ndeki araştırmacılar tarafından “Imagination as an Essential Function of the Hippocampus” makalesinde yayınlandı.
Uzmanlar, hayal gücünün büyük ölçüde belleğe bağlı olduğunu, bu nedenle bellek ve hayal gücünün birbirinden ayrılmaması gerektiğini belirtiyor. New York Üniversitesi’nden György Buzsáki, hayal gücünün geçmiş deneyimler olmadan var olamayacağını belirtiyor. Toronto Üniversitesi’nden Donna Rose Addis, hafıza ve hayal gücünün deneyimleri, duyguları ve bilgileri birleştirme süreci olduğunu ve hafızanın tıbbi bir hayal gücü olduğunu söylüyor.
Frank’e göre hayal gücü, gelecekteki kararları vermek için hafızamızı kullanmamıza yardımcı olur.
Örneğin, geçmişte bizi hasta eden bir yiyeceği hatırlayabilir ve ondan kaçınabiliriz. Anılarımız, geçmiş deneyimlerimizi hatırlayarak gelecekte ne olacağını tahmin etmemize yardımcı olur. Bu hücreler bir hayvanın konumunu belirler ve bir hayal gücü modülü oldukları düşünülür.
İşte araştırmacı Kenneth Kay’ın bu konudaki sözleri:
Yer hücrelerinin ateşlenme modelleri farelerde teta ritmi oluşturur. Bu kalıplar her döngüde; hayvanın geçmiş, şimdiki ve gelecekteki konumlarını temsil eder. Bu sinirsel aktivite, hayvanın deneyimli ve hayali deneyimlerini yansıtır.’
Bir fare gözlemlenen labirentte hareketlerini planlarken, geçmiş teta aktivitesi farklı senaryolar arasında değişir; bu, hayvanın bir sonraki saldırısını düşündüğü veya zihninde başka bir yer hayal ettiği anlamına gelebilir.
Araştırmacılar, bu hayal döngüsünün bazen hayvanın gerçek hareket yönünden farklı bir seyahat yönünü yansıttığını bulmuşlardır. Bu, olası bir geleceği veya alternatif bir gerçekliği temsil edebilir. Uzmanlar, bu tür spontan aktivitelerin içsel fikir sürecini gösterdiğini ve bize rüyalarımızın dış gerçeklikten değil, kendi içimizden geldiğini hatırlattığını söylüyor.
Bilim adamları, hayvanların uyurken veya dinlenirken beyinlerinde “keskin dalgalar” adı verilen aktivite patlamaları yaşadıklarını bulmuşlardır.
Bu patlamalar, orijinal olaydan on kat daha hızlı meydana gelen geçmiş olayların hızlı tekrarlarını temsil ediyor gibi görünüyor. Bu, hayvanların deneyimlemedikleri olayları da temsil edebildiğini ve zihinsel bir harita oluşturarak yeni yollar keşfedebileceğini göstermektedir. Bulgular, hayvanların hayal gücüne sahip olabileceğini ve geçmiş olaylarla yeni yollarla bağlantı kurabileceğini gösteriyor.
Uzmanlar, kemirgenlerde nöronal aktivite üzerine yapılan deneylerin, hayal gücü kavramını beynin fiziksel aktivitesi ile ilişkilendirmeye yardımcı olduğunu söylüyor.
Bununla birlikte, bu çalışmaların insan hayal gücünün tüm yönlerini temsil etmediği ve hipokampüsün yalnızca deneyim ve eyleme dayalı hayal gücü ile değil, aynı zamanda fikir ve bilgi arasında bağlantılar kurma kapasitesi ile de ilgilendiği vurgulanmaktadır.
Shohamy’nin çalışması, hipokampüsün zihinsel simülasyonlar için değerli olduğunu gösteriyor.
Hipokampus hasarı olan kişiler, seçenekleri hayal etmekte zorlandıkları için en sevdikleri yiyecekler arasında seçim yapmakta daha yavaştır. Hipokampus, hayal gücü rolünde merkezi olmasına rağmen, diğer beyin bölgeleriyle işbirliği yapar. Frank, hipokampusu hatırlama veya hayal etme sürecinde diğer bölgelerdeki nöronları harekete geçiren bir iletkene benzetiyor.
Gizemlerden biri, insanların gerçek bir senfoniyi kafalarında çalan müzikten nasıl ayırt ettikleridir.
Frank, “Hepimizin her zaman psikotik olmaması, hayal kurmamamız şaşırtıcı, çünkü çoğu zaman beynimiz olabilecek şeyler hakkında açıkça bir şeyler uyduruyor” diyor. Frank’in kümesinden elde edilen yeni bilgiler, beynin duyusal girdileri (örneğin, yürürken ayağın tekmelenmesi hissi) neyin gerçek neyin sadece zihin gözünde olduğunu işaretlemek için kullanabileceğini ve böylece bu nöral aktivite kovanını fiziksel dünyada temellendirebileceğini öne sürüyor.
Beynin, dış dünyadan aldığı bilgileri kendi iç modelleriyle uzlaştırarak gerçeği kurgudan ayırdığını söylüyor.
Frank’e göre zihinsel tekrarlar sadece bir hatırlama biçimi değil, aynı zamanda deneyimlenmemiş olayları da temsil edebilir. Bazı dalgalanmalar, farklı şekilde deneyimlenen ancak birlikte olmayan iki yörüngeyi birleştirir. Bu, hayvanın yeni yollardan zihinsel geçişler yapmasına izin verir. Hipokampus, hayal gücü için daha çok bir emsal gibi, geçmişi yeni yollarla birbirine bağlar. Bu görüş, bilişsel bilim ve psikoloji profesörü Lynn Nadel tarafından desteklenmektedir.
Uzmanlar, kemirgenler üzerinde yapılan nöronal aktivite deneylerinin, hayal gücü kavramını beynin fiziksel gerçekliği ile ilişkilendirmek açısından değerli olduğunu belirtiyor.
Ancak bu çalışmaların insan hayal gücünün tamamını yansıtmayabileceği, özellikle hayvanlardan elde edilen sonuçların daha çok deneyime ve harekete dayalı hayal gücüyle ilgili olduğu belirtiliyor. Hipokampüsün sadece zamana ve mekana bağlı olmayan zihinsel simülasyonlar için değil, aynı zamanda fikirler ve bilgiler arasında birebir bağlantılar kurması için de değerli olabileceği düşünülmektedir.
Shohamy; hipokampus hasarı olan bireylerin favori yiyecekleri arasında seçim yapmada normal bireylere göre daha yavaş olduğunu bulmuşlardır. Bu, seçenekleri canlandırmadaki zorluklarından kaynaklanıyor gibi görünüyor.
Hipokampus, hayal gücünde değerli bir rol oynar ama aynı zamanda beynin diğer bölgeleriyle de işbirliği yapar. Bu bölgeler anıları ve rüyaları harekete geçirir. İnsanların gerçek bir senfoni ile kafalarındaki müziği nasıl ayırt ettikleri hâlâ bir muamma. Yeni araştırmalar, beynin duyusal girdiyi kullanarak gerçek ile hayali ayırt edebildiğini gösteriyor. Böylece beyin, dış dünyadan aldığı bilgileri kendi iç modelleriyle karşılaştırarak gerçekle kurguyu birbirinden ayırır.
